Grobowce plemienia Toraja w Indonezji.
Grobowce plemienia Toraja w Indonezji.
Plemię Toraja zamieszkuje wyspę Sulawesi (Celebes) w Indonezji. Ich zmarli w ogóle nie są chowani, a miejscem ich umieszczenia na całe miesiące jest tymczasowy dom – grobowiec. Tam ich ciała ulegają rozkładowi. Zdarza się nawet, że zmarłych owija się w płótno, w które wsiąkają płyny rozkładającego się ciała, umieszcza się w kącie rodzinnego domu. Po kilku dniach, gdy najostrzejszy fetor się ulotni, zmarły zostaje częścią domowego "umeblowania" i ponownie bliskim członkiem kochającej go rodziny. Według niektórych źródeł, ciała zmarłych zanim trafią pod nagrobek, znajdują się w domach przez szereg miesięcy, aby martwi byli nadal obecni wśród żywych.
Kiedy ciała zmarłych ludu Toraja ulegają wystarczającemu rozkładowi, kości trafiają pod nagrobek – w sposób tak uroczysty, na jaki rodzina może sobie pozwolić. Rzeźbione w drewnie pomniki ludzkich rozmiarów nazywane "tau tau" są stawiane przy mogile jako wartownicy. Przez wieki pomniki te były mocno wystylizowane w formie. Obecnie, w erze fotografii i telewizji, stały sie bardziej naturalistyczne. Trwałość owej tradycji wskazuje na fakt, że w wielu kulturach granica między życiem i śmiercią jest bardziej nieuchwytna i trudniejsza do zdefiniowania, niż by się mogło wydawać rozwiniętym społeczeństwom współczesnego świata. Ciała zmarłych składane są także do nisz wydrążonych w skałach, imitujących grobowce, których wejśc strzegą ustawione przed nimi lalki.
Dla badaczy rytuałów związanych ze śmiercią i miejscem w społeczeństwie jakie zajmują nagrobki, Indonezja jest niesłychanie bogatym źródłem. Ma to związek z faktem, że na tym archipelagu, na rozsypanych wyspach, przez wieki różne kultury rozwijały się niezależnie. Na stosunkowo niewielkim obszarze ukształtowała się olbrzymia różnorodność kultur. Stworzone zostały zwyczaje, których nie można spotkać w innych częściach świata, stawiające w centrum zupełnie inne formy pochówku, niż nagrobki, grobowce i pomniki. Dla przybysza z zewnątrz tradycje funeralne zdają się być szczególnie egzotyczne. Są one bardzo ekstrawaganckie, zarówno w sensie figuratywnym, w swej nieokiełznanej ceremonialności i kolorach, jak i w kwestii rozmachu i wydatków.
Specyficzne obrzędy pogrzebowe odbywają się na wyspie Sumba. Uroczystości organizuje się na wielką skalę. Są one tak istotnym wydarzeniem, że żaden z mieszkańców ich nie opuści, a nawet – co brzmi paradoksalnie – ten, któremu zostały poświęcone. Bogaty wyspiarz jeszcze za życia ma możliwość uczestniczyć w ceremonii własnego pogrzebu. Z zachodniej perspektywy wydaje się to dość niedorzeczne, ale w miejscach, w których granica między życiem a śmiercią nie jest tak precyzyjna, taka postawa wydaje się logiczna.
Ryc. 1. Celebes. Grobowce wycięte w nagiej skale są domem dla małych lalek przedstawiających zmarłych członków plemienia Toraja (Kerrigan 2009: 11).
Ryc. 2. Grobowce wydrążone w skale [w]: http://www.bugbog.com/images/galleries/indonesia_1/Tana-Toraja-Sulawesi/Tana-Toraja-cliff-burial-2.jpg
Ryc. 3. Grobowce wydrążone w skale [w]: https://intaninchan.files.wordpress.com/2013/06/img_0102.jpg
Źródło:
Kerrigan, M. 2009. Historia śmierci. Zwyczaje i rytuały pogrzebowe od starożytności do czasów współczesnych. Warszawa.
Napisany przez www.nagrobek.org: 2015-01-15
